Dieđáhus: Sámeguovllu doaibmit ávžžuhit bisuhit doarjaga, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul
Evttohuvvon bušeahttačuohppan doarjagii, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul, heajudahtášii sakka sámegielat bálvalusaid ja bargiid oažžuma.
Sámediggi, sámiid ruovttuguovllu gielddat (Anár, Ohcejohka, Eanodat ja Soađegilli), Lappi buresveadjinguovlu, sámemusea Siida ja Sámi oahpahusguovddáš leat čállán ovttas ávžžuhusa bisuhit doarjaga, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul. Ávžžuhusa mielde doarjagis ii galggašii čuohppat, daningo das lea váikkuhus sámegielat bálvalusaide.
– Mii ávžžuhit riikkabeivviid máhcahit sámi giellaláhkadoarjaga 250 000 euroi. Stáhtaráđđi evttoha jagi 2025 bušehttii 130 000 euro čuohppama dán doarjagii, dadjá Sámedikki ságadoalli Pirita Näkkäläjärvi.
Evttohuvvon supmi ii govčča eiseválddiid dárbbuid
Stáhtaráđi bušeahtaevttohusas evttohuvvon supmi ii leat doarvái stuoris gokčat daid dárbbuid, mat eiseválddiin leat sámi giellalága ollašuhttima ektui.
Doarjaga, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul, ulbmilin lea ovddidit sámi giellalága ollašuvvama ja doarjaga sáhttá geavahit lága ollašuvvamis šaddan goluid gokčamii.
Doarjja lea dábálaččat geavahuvvon dulkon- ja jorgalanbálvalusaid oastimii, ja gokčat sadjásašgoluid, mat leat šaddan bargiid oassálastimis sámegiela skuvlejupmái. Plánejuvvon čuohppamat čuhcet reivve mielde mearkkašahtti ollu sámegielat bargiid oažžumii ja maiddái sámegielaid ealasin bissumii Suomas.
Doarjagiin leat joksan buriid bohtosiid
Doarjja, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul, lea šaddá oktan beaktileamos vugiin lasihit sámegielat bargiid meari.
Doarjagiin leat sáhttán jahkásaččat mieđihit virgefriddja bálkkáin iešguđetge surggiid ámmátolbmuide sámegiela lohkamii. Iešguđetge čielggadusat čájehit, ahte juo okta sámegielat bargi sáhttá olluge buoridit almmolaš bálvalusaid oažžuma. Vátnivuohta lea eandalii anáraš- ja nuortalašgielat bargiin.
Ráđđehusa mearrádus rávesolbmuidskuvlejupmái oaivvilduvvon doarjaga heaittiheamis heajuda iešguđetge surggiid bargiid vejolašvuođa lohkagoahtit sámegiela ja danin leage dán doarjaga, mii mákso sámi giellalága vuođul, mearkkašupmi ain lassánan.
Giellaláhkadoarjaga dássi lea leamaš badjel 200 000 euro
Doarjja, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul, lea leamaš stuorimus jagis 2023, dalle dat máksojuvvui oktiibuot 290 000 euro, go Lappi buresveadjinguovlu lasihuvvui sámi giellalága heivehansuorgái. Jagi 2024 doarjaga mearri lea leamaš 250 000 euro, mas dál plánejit čuohppat dan 120 000 euroi.
Plánejuvvon doarjja váikkuha earenoamážit Anára gieldda ja Lappi buresveadjinguovllu vejolašvuođaide buvttadit eiseváldebálvalusaid golmma sámegillii. Dan lassin doarjagii bohtet boahtte jagi álggus lassedárbbut, go BE-ođastus buktá gielddaide lasi bargguid ja BE-bálvalusat galget gávdnot sámiid ruovttuguovllus sámegillii. Dát ruhtadandárbu ii leat váldon vuhtii BE-ođasmahttima ruhtadeamis.
Sámegielat bargiid vátnivuođa čoavdimii dárbbašuvvo stáhta veahkki
Oktasaš ávžžuhusas gávnnahuvvo, ahte sámiid ruovttuguovllu eiseválddiid ja eará doibmiid lea hástaleaddji okto iežaset ruđalaš resurssaiguin čoavdit sámegielat bargiid vátnivuođa, muhto dasa dárbbašuvvo stáhta doarjja.
Ávžžuhusas evttohuvvo, ahte stáhta álggaha jođánit doaimmaid, vai sámi álbmogii lea ain boahtteáiggisge vejolaš fállat bálvalusaid sámi giellalága mielde ja sámegielat seilot ealás giellan. Doarjja galggašii leat unnimustá seammá dásis go mannan jagi, nappo 250 000 euro.
Ávžžuhusa vuolláičállit:
Eanodaga gielda
Anár gielda
Soađegili gielda
Ohcejoga gielda
Lappi buresveadjinguovlu, sámegielat ja kulturmieldásaš bálvalusat
Sámediggi
Sámemusea Siida
Sámi oahpahusguovddáš
Loga olles ávžžuhusa dás (liŋka dokumeantabáŋkui)
Lassidieđut:
Sámedikki ságadoalli Pirita Näkkäläjärvi, 044 753 3766, pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi
Sámedikki gielladorvočálli Anne Kirste Aikio, 010 839 3124, anne-kirste.aikio@samediggi.fi
Dieđut doarjagis, mii máksojuvvo sámi giellalága vuođul:
Saamen kielilain mukaiset avustukset – Oikeusministeriö (oikeusministerio.fi)